نحوه پلاک خوانی الکتروموتور
الکتروموتور یکی از پرکاربردترین تجهیزات صنعتی در صنایع و مشاغل مختلف است. این دستگاه با تبدیل انرژی الکتریکی به انرژی مکانیکی، نیروی لازم برای حرکت اجسام را فراهم می کند. این تجهیزات به دلیل کارایی بالا و ساختار ساده، نقش کلیدی در صنایع مختلف ایفا میکنند و در ماشینآلات صنعتی، تجهیزات خانگی، سیستمهای حملونقل و بسیاری از دستگاههای روزمره مورد استفاده قرار میگیرند.اصول کار الکتروموتور بر اساس میدان مغناطیسی و نیروی الکترومغناطیسی است. در این دستگاه، جریان الکتریکی از سیمپیچهای استاتور عبور کرده و یک میدان مغناطیسی تولید میکند. این میدان با روتور موتور تعامل داشته و گشتاور لازم برای چرخش آن را فراهم میکند. برای انتخاب و راه اندازی صحیح الکتروموتور، لازم است اطلاعات مربوط به آن را از روی پلاک موتور استخراج کنیم. پلاک موتور یک لوح فلزی است که روی بدنه موتور نصب می شود و اطلاعات کلیدی در مورد عملکرد، شرایط کاری و نحوه استفاده از موتور را در اختیار کاربران قرار میدهد. پلاکخوانی دقیق به انتخاب صحیح موتور، تنظیمات مناسب در مدار و جلوگیری از آسیبهای احتمالی کمک میکند. توجه به جزئیات درجشده روی پلاک برای افزایش کارایی و ایمنی موتور ضروری است.
این پلاک حاوی اطلاعات مهمی در مورد مشخصات فنی موتور است که به کمک آن می توان:
- نوع موتور (تک فاز یا سه فاز)
- توان خروجی موتور (بر حسب کیلو وات یا اسب بخار)
- تعداد دور روتور (بر حسب دور بر دقیقه)
- ولتاژ نامی موتور (بر حسب ولت)
- جریان نامی موتور (بر حسب آمپر)
- فرکانس نامی موتور (بر حسب هرتز)
- نوع اتصال سیم پیچی موتور (ستاره یا مثلث)
- ضریب قدرت موتور
- کلاس عایق بندی موتور
- درجه حرارت محیط مجاز برای کارکرد موتور
- نوع حفاظت موتور
- اطلاعات روی پلاک موتور
- اطلاعات روی پلاک موتور به صورت استاندارد و در یک ترتیب مشخص نوشته می شود.

در ادامه به شرح هر یک از این اطلاعات می پردازیم:
- نام سازنده موتور: نام شرکت سازنده موتور در این قسمت نوشته می شود.
- نوع موتور: نوع موتور به صورت تک فاز یا سه فاز در این قسمت نوشته می شود.
- توان خروجی موتور: توان خروجی موتور بر حسب کیلو وات یا اسب بخار در این قسمت نوشته می شود.بیانگر ظرفیت کاری موتور است. این مقدار باید متناسب با نیازهای بار باشد.
- تعداد دور روتور: تعداد دور روتور موتور بر حسب دور بر دقیقه در این قسمت نوشته می شود.
- ولتاژ نامی موتور: ولتاژ نامی موتور بر حسب ولت در این قسمت نوشته می شود.ولتاژ مورد نیاز برای کارکرد موتور مشخص شده است. برای موتورهای سه فاز معمولاً دو مقدار ولتاژ (مانند 220/380 ولت) درج میشود که نشاندهنده قابلیت استفاده از اتصال ستاره یا مثلث است.
- جریان نامی موتور: جریان نامی موتور بر حسب آمپر در این قسمت نوشته می شود.جریان مورد نیاز موتور در حالت کار عادی ذکر میشود که در هنگام انتخاب تجهیزات حفاظتی و سیمکشی بسیار اهمیت دارد.
- فرکانس نامی موتور: فرکانس نامی موتور بر حسب هرتز در این قسمت نوشته می شود.معمولاً 50 یا 60 هرتز است و بیانگر تطابق موتور با شبکه برق منطقه میباشد.
- نوع اتصال سیم پیچی موتور: نوع اتصال سیم پیچی موتور به صورت ستاره یا مثلث در این قسمت نوشته می شود.
- ضریب قدرت موتور: ضریب قدرت موتور یک عدد بدون بعد است که نشان دهنده مقدار انرژی الکتریکی مصرفی موتور است. هرچه ضریب قدرت موتور به 1 نزدیک تر باشد، موتور کارآمدتر خواهد بود.
- کلاس عایق بندی موتور: کلاس عایق بندی موتور نشان دهنده میزان مقاومت عایق بندی موتور در برابر حرارت است و نوع مواد عایق استفادهشده در سیمپیچها که تحمل حرارتی موتور را مشخص میکند. کلاس های عایق بندی الکتروموتور از A تا F دسته بندی می شوند. کلاس A مناسب ترین کلاس عایق بندی برای موتورهای صنعتی است.
- درجه حرارت محیط مجاز برای کارکرد موتور: درجه حرارت محیط مجاز برای کارکرد موتور در این قسمت نوشته می شود.
- نوع حفاظت موتور: نوع حفاظت موتور نشان دهنده میزان حفاظت موتور در برابر عوامل خارجی مانند گرد و غبار و رطوبت است. انواع حفاظت موتور از IP00 تا IP68 دسته بندی می شوند.برای مثال، IP55 به معنای مقاومت مناسب در برابر گردوغبار و پاشش آب است.


اهمیت پلاک خوانی الکتروموتور
پلاک خوانی الکتروموتور یکی از مهارت های مهمی است که هر تکنسین برق و الکترومکانیک باید آن را داشته باشد.
با دانستن اطلاعات روی پلاک موتور می توان:
- الکتروموتور مناسب با نیاز خود را انتخاب کرد.
- الکتروموتور را به درستی راه اندازی کرد.
- عیب های الکتروموتور را تشخیص داد.